موسسه سنجش سپاهان ( احمد نورمحمدی )
کاربرد فناوری های نوین در حسابداری و حسابرسی
موسسه سنجش سپاهان ( احمد نورمحمدی )
کاربرد فناوری های نوین در حسابداری و حسابرسیدرباره من
کارشناس حسابداری از دانشگاه اصفهان
وبلاگ نویس , منتقد
حسابدار مالیاتی , صنعتی و حسابرس داخلی
ادامه...
تفکیک حساب های مالی با صنعتی
ز سال 1372 تا کنون ، یعنی از زمانی که بتدریج بحث یکپارچه و جامع شدن سیستم ها مطرح می گردید ، همواره طرفدار ادغام و بهم پیوستن سیستم های مجزا از یکدیگر بوده ام .
اما با تغییر شرایط ، راهکارها نیز تغییر می کنند .
امروزه بدلیل تورم لگام گسیخته ، بالا رفتن قیمت ها باعث نجومی شدن ارقام ترازها و گزارشات بخصوص تراز آزمایشی میگردد .
با گسترش یافتن واحدهای تولیدی و تفکیک قسمت ها از یکدیگر ، مراکز هزینه و نیز مراحل تولید بیشتری ، هویت مستقل حسابداری یافته و بعنوان یک کاراکتر مستقل در صحنه تولید باعث افزایش گردش یک مبلغ واحد و مشخص می گردند ، به عبارت دیگر بالا رفتن دفعات گردش مبالغ ، به نجومی شدن مبالغ حسابهای بهای تمام شده می افزاید .
در گذشته ، امکان داشت بسیاری مراحل تولید یک کالا در یک سالن و مابین خطوط و ماشین آلات غیر قابل تفکیک انجام پذیرد ولی امروزه تفکیک مراحل تولیدی بدلایل متعددافزایش یافته است .
مبالغ مندرج در تراز آزمایشی ،در حکم دستور کار یا نقشه راه برای رسیدگی کننده و سرویس دهنده به ارقام مندرج در آن می باشد .
نسبت حجم اعداد و ارقام به یکدیگر ، بدون تجزیه و تحلیل خاص ، بیانگر میزان توجه لازم می باشد .
اما بین ارقام حساب های بهای تمام شده و مبالغ حساب های حسابداری مالی تفاوت ماهوی بسیاری وجود دارد .
مبالغ مندرج در سرفصل های حسابداری مالی متکی به اسناد و مدارکی است که یونیک و منحصر بفرد بوده و بر وقوع رخ داد مالی خاصی که همراه با دریافت یا پرداخت وجه نقد بوده یا خواهد بود ، دلالت می کند .
حال آنکه مبالغ مندرج در حساب های بهای تمام شده ، همان مبالغ حسابداری مالی است که در مراحل تولید و یا مراکز هزینه و نیز مابین انبارهای مختلف ، دست بدست شده و رد و بدل می گردد و چه بسا ، دیگر ، قابل اختصاص به رخ داد مالی خاص یا سرمنشا اولیه خودش ، بطور مثال فاکتور خرید مواد اولیه یا سند پرداخت هزینه حمل به داخل ، نباشد ....
تاثیر روانی اطلاعات مالی
پایین بودن سطح تحلیل و پیش بینی های مالی و فقدان یا کمبود تخصص حسابداری مدیریت و حسابداری عملیاتی :
باعث می گردد :
مدیران و فعالان اقتصادی از آن جایی که آگاهی درستی از نقطه سربسر ، حاشیه سود و سایر پارامترهای عملیاتی خویش ندارند ، تا سرحد ممکن احتیاط به خرج داده :
مخارج و هزینه ها را کاهش دهند (حتی ضروری )
هر چقدر می توانند حتی به قیمت نارضایتی کارکنان ، هزینه های پرسنلی را کمتر پرداخت کنند .
بدون در نظر گرفتن شرایط بازار قیمت ها را افزایش دهند .
با به تاخیر انداختن بی رویه پرداخت ها موجبات نارضایتی تامین کنندگان را فراهم کنند .
روشن است ، هنگامی که فرد احساس امنیت و آرامش خاطر نسبت به درست یا نادرست بودن روند جذب نقدینگی و سودآوری اش نداشته باشد ، از هر روشی برای رسیدن به این اطمینان بهره خواهد جست .
بنابراین ، نقش کسانی که در پروسه های ثبت ، ضبط ، نگاهداری و گزارشگری اطلاعات مالی و عملیاتی کار می کنند ، بسیار اساسی است و می تواند باعث احساس امنیت در تمامی محیط کسب و کار یا برعکس ، احساس عدم امنیت و بدبینی گردد .
افزایش قلمرو حسابداری
در گذشته جایگاه دفن ( چال شدن) و بایگانی دائمی اطلاعات و مدارک مالی زونکن های نگاهداری اسناد بود .اما امروزه علاوه بر زونکن ها ، ساختار دیتابیسی که اطلاعات نهایتا به طور ابدی و برای همیشه در آن می نشیند ، نیز جزئی از بایگانی کار یک حسابدار به حساب می آید .
با یوزرفرند (کاربری ساده و آسان ) شدن سیستم های برنامه نویسی و ایجاد شرایطی که یک حسابدار می تواند راسا گزارش خاص مورد نیازش را طراحی کند ( مثلا با spreadsheet ها ) ، قلمرو کار نیز گسترش یافته است .
حسابداری سیاق
حسابداری سیاق
خط سیاق
هنگامی که تازه ، کارم را در حرفه حسابداری شروع کرده بودم ، حسابداران
سیاق ، که هنوز تعدادشان فراوان بود ، روش خودشان را قدیمی و مطمئن و
حسابداری سیستم ده دهی را نامطمئن و بچگانه ! بر می شمردند .
سیستم ثبت
دستی دفاترِ فرعیِ یکطرفه ، هنوز در بعضی سازمان های پول ساز رایج بود و
آن ها نیز روش خود را اصیل ، مدرن و دارای کنترل و اطمینان فوق العاده می
دانستند .
کامپیوترهای شخصی ، PC ها ، به تازگی گوی سبقت را از سیستم های مین فریم کامپیوتری سنگین و عریض و طویل چسبنده ، ربوده بودند .
برنامه نویسان بسیاری از روزهایی که با مین فریم کار می کردند با حسرت یاد
کرده و در این فکر بودند که چگونه به کار با PC ها ، که اندکی نیز
بچگانه ! بنظر می رسید ، سویچ کنند .
در هر مرحله ، ناگزیر ، تعدادی از همراهی با تکنولوژی روز باز می مانند و احساس ستمدیدگی و چفا در حق شان به ذهن آنها راه می یابد .
حسابداری کامپیوتری در کنار سیستم دستی قابل توجیه بود ، کمتر کسی فضای
قابل اعتماد و قابل مشاهده دفتر و دستک و کارت حساب را رها کرده و منحصرا
خود را به دست کامپیوترها می سپارد .
در توجیه چند سال بعد چنان هیاهوی به راه انداخته بودیم که ببین و نپرس
حتی تا چند سال پیش نیز مقاومت در برابر استفاده از سیستم های کامپیوتری وجود داشت ،
حسابداران قدیمی ، که عموما تسلطی بر کاربری سیستم های مالی کامپیوتری نداشتند ، بسیار منطقی و محکمه پسند استدلال می کردند که :
از دفتر حساب یک واحد تجاری ، صرفا و منحصرا یک نسخه در تمام دنیا وجود دارد و آن هم توسط مالک مضبوط می باشد .
حال آن که دیتا و برنامه کامپیوتری را می توان روی هر رایانه ای کپی کرده و گزارش متفاوتی پرینت و ارائه نمود !؟
برنامه نویسان تحت سیستم عامل DOS نیز در برابر سویچ کردن روی محیط ویندوز مقاومت می کردند .
و امروزه برای سویچ کردن به محیط وب مقاومت و کشمکش مشابه ای در جریان است .
درگیری ها و سوء تفاهم ها در زمینه های فوق ، یعنی تصمیم گیری بر سر باقی
ماندن در محیط شناخته شده تر و ایمن تر یا تجربه محیط های جدید و بهره
برداری از تکنولوژی بالاتر آن و پذیرش ریسک شکست یا دچار مخاطره شدن
آن چنان اساسی بود و مایه تعارض بین افراد ، مجموعه ها و تیم های کاری می
گشت که بسیاری روابط حرفه ای و حتی شخصی را تحت تاثیر قرار داده بود .
هر کجا که مقاومت کنندگان می توانستند : فرآیند ارتقا سیستم و تکنولوژی را با وقفه روبرو می ساختند .
از آنجایی که آنها سابقه بیشتر و جایگاه مستحکم تری در سازمان ها داشتند
معمولا با استفاده از اقتدار و جایگاه مدیریتی خویش ، هر گونه حرکت رو به
جلو را می توانستند سد کنند
این تقابل و تعارض در سطح کلان تر یعنی در پهنه جامعه و کشور نیز به روشنی جریان دارد .
طرفداران مناسبات کهنه و ناکارآمد حتی با استفاده از ابزارهای سیاسی و
ابزارهایی که سیاست مداران به تبع انجام وظیفه در اختیار دارند ، مانند
قوای نظامی و انتظامی و بدنه دولت ، سعی در باقی ماندن و اجبار دیگران به
ماندن در چارچوب های بسته ای که آن ها را زمین بازی خودشان می پندارند ، می
نمایند .
... ادامه دارد ...
گفتگو در مورد حسابداری دوطرفه ( دو ستونه)
گفتگو در گروه کیس های جالب حسابداری و حسابرسی و تجارب خاص :
- موافق هستید ؟ :
دوباره بایستی حسابداری را به حسابداری یکطرفه ( یک ستونه ) برگردانیم ! ؟ .
- چرا؟
حسابداری
بدون تراز و موازنه چگونه می تواند قابل کنترل و اطمینان باشد؟ در
حسابداری دوبل حتی می توان یک ریال یا یک سنت اشتباه را پیگیری کرد و یافت.
اما در سیاق نویسی یک طرفه؟!..
نکند طنز گفته اید؟!.. و ما هم اولین کسی بودیم که سر کار رفتیم؟!. وقتی اسم سیاق
را به میان آوردم، به این فکر افتادم که شاید منظورتان این باشد که حال که
حاکمیت جامعه تلاش می کند جامعه را تا ۱۴۰۰ سال به عقب برگرداند باید
حسابداران هم به حسابداری یک طرفه «رجعت» کنند!
خیر استاد عزیز
اتفاقا
پیشرفت و تکنولوژی ، سال هاست که ما را به این جا رسانده که ابداع
حسابداری دوبل بخاطر محدودیت های فیزیکی سیستم کار دستی بوده است و امروزه
دیگر نیازی نیست آن روال ادامه یابد
در واقع نیاز است که ادامه نیابد .
ضمن این که حسابداری دوبل بی مسما است
یعنی حسابداری دفتر روزنامه دو ستونی ( بدهکار و بستانکار ) را نمی توان اساسا دوبل نامید!
جالب است!
من چندسالی هست که از حسابداری به دور بوده ام و از چنین تحولاتی در عرصه حسابداری بی اطلاعم. اگر لطف کنید و قدری بیشتر موضوع را باز کنید بسیار سپاسگزار خواهم شد.
چون همانگونه که اشاره کردم با بازگشت به حسابداری یک طرفه درک مسئله کنترل های مالی جایگزین برای کنترل های مبتنی بر موازنه حساب ها برایم قدری ثقیل است.March 10 at 12:50am · Edited · Unlike · 1
"لزوم حفظ موازنه"
که اشاره فرمودید خود یکی از محدودیت های فیزیکی در گذشته بوده که برای رسیدن به آن ناگزیر چنین قراردادی ( وجود دو ستون برای مبالغ بدهکار و بستانکار ) را اقتضا نموده است .مهم موازنه اطلاعات ثبت شده است حال دو طرفه یا دومبلغه بنامیم چه تفاوتی در موازنه و قابل کنترل بودن حساب ها دارد؟
ثبت در اوراق مجزا ، ما را ناگزیر از حفظ موازنه ساخته است
صفحات مجزای دفتر
و صفحات جدا از هم کارت حسابدر عمل در طراحی های بانک های اطلاعاتی در رایانه دیرزمانی است که قاعده دوبل رعایت نمی گردد . زیرا در آن فضا و ساختار ، اساسا موضوعیت ندارد
امروزه ، حتی ، کمتر ، کسی موازنه یا عدم موازنه را چک می کند .
با وجود رایانه فراموش شده است .
آن همه استرس و دقت و وسواس برای این که موازنه به هم نخورد ، دود شد رفت توی هوا ! .مبلغ یکی است : واحد ارزش یکسان است
وزن یکی است
شماره چک ، تاریخ ، سررسید ، قیمت برای طرفین ، نرخ مورد توافق ، ( همه پارامتر ها بر حسب اینکه تا توافق نباشد رخداد مالی رخ نمی دهد ) ، یکی است ....See More
اگر اشتباهی در ثبت یک حساب رخ داد، از کجا متوجه می شویم تا برای اصلاحش به شماره چک و قرارداد و نرخ مورد توافق و سایر پارامتر های ثابت و یکسان مراجعه کنیم؟
آلارم و سیستم هشدار دهنده در حسابداری یک طرفه نوین چه هست؟ تنها مغایرت گیری با مشتری و طرف حساب؟ اگر طرف حساب خود مسئول مالی و شرکای داخل و خارج شرکتش باشند، آیا آن پارامترها پاسخگوی کنترل های لازم برای حصول اطمینان خواهند بود؟March 13 at 12:41pm · Edited · Unlike · 1
از طریق «گردش وجوه نقد» هم می توان به اطمینان در درستی ثبت عملیات مالی رسید. اما آن هم نیاز به «موازنه» دارد.
March 13 at 12:40pm · Edited · Unlike · 1
مگر این اقلام از هم جدا هستند که بین شان بایستی امکان موازنه و مقابله ، تیک کردن ، چک کردن ، مطابقت دادن ، مغایرت گیری کردن وجود داشته باشد ؟
از نظر من موازنه، ابزار و ترازوی کنترل و یافتن اشتباه و اصلاح آن است.
من برای این پرسش (که در کامنتی بالاتر هم گفتم) به دنبال پاسخ هستم :...See MoreMarch 13 at 1:46pm · Edited · Unlike · 1
حسابداری دو طرفه
در مواردی که آن ها را دو پاره کرده است جوابگوی یافتن مغایرات می باشد
هر اشتباهی در نفس و در کمیت و کیفیت خود عمل را جوابگو نیست . ...See Moreاگر بر این مبنا بخواهیم توازن را لازم بدانیم :
چنانچه برای هر رخداد مالی سه طرف قائل باشیم ، آن گاه بایستی توازن سه تایی ( لابد " سه وازنه" ! ) برقرار کنیم .
به تعداد هر یک از پاره هایی که از رخداد مالی جدا می کنیم بایستی سیستم کنترلی متناسب را نیز در نظر بگیریم .فرض محال که نمی تواند مبنای بحث باشد!..
بدهکار و بستانکار وقتی دو طرف موازنه باشند دیگر طرف سوم چه معنایی می تواند داشته باشد؟
همه حساب ها در یک عملیات مالی یا بدهکار می شوند و یا بستانکار... چطور می شود طرف سومی برای حساب قایل شد تا بخواهیم به دنبال یافتن پاسخی برای برقراری توازن سه گانه باشیم؟...See MoreMarch 13 at 2:01pm · Edited · Unlike · 1
طرف بدهکار و طرف بستانکار : واقعیتی در جهان خارج است
اما مبلغ بدهکار و مبلغ بستانکار : یک فرض موهوم و قراردادی است
یک مبلغ بیشتر وجود ندارد .اگر بنا باشد مبلغ بدهکار و بستانکار داشته باشیم :
چرا تعداد بدهکار ، تعداد بستانکار نداشته باشیم ؟اتفاقا : امروزه در بیشتر رخداد های مالی طرف سوم اضافه شده است
یعنی ذینفع و یا شخص ثالث در بیشتر معاملات ، بخصوص آن هایی که در فضای عمومی جامعه رخ می دهد ، سه طرفه می باشد .
البته چنین پیشنهادی ندارم که بیاییم حسابداری را سه طرفه کنیم ! .لطفا در باره «کنترل دقیق و غیر مشروط ثبت های عملیات مالی به صورت یک طرفه» روشنگری بفرمایید.
حساب ها هر چند طرف هم که باشند بالاخره در یک عملیات مالی افزایش و یا کاهش می یابند و به عبارتی بدهکار یا بستانکار می شوند.
March 13 at 2:08pm · Edited · Unlike · 1
سیستم حسابداری دو ستونه ( اصطلاحا دو طرفه ) فقط مغایرت در انتقال اعداد را برای ما کشف می کند ،
جابجا شدن یا از قلم افتادن انتقال ها و کم یا زیاد جمع زدن ارقام دو تکه شده را کشف می کند .
اگر اعداد منتقل نشوند ، چنین مغایرتی بوجود نمی آید که نیاز به کشف داشته باشد . ...See Moreاین که این سیستم جدید چگونه کنترل می شود
خوب بایستی از برنامه نویسان پرسید که چکاری انجام می دهند که هیچ گاه نیازی به موازنه حساب ها ندارند و حساب هیچ کس با کس دیگر اشتباه نمی شود .
قرار نیست همه کارها را بنده حقیر انجام دهم ! .استاد عزیز!
اشتباه در حسابداری تنها در انتقال ها رخ نمی دهد، و در درجه نخست در «ثبت» عملیات می تواند رخ بدهد.March 13 at 2:13pm · Edited · Unlike · 1
اما به عنوان یک حسابدار و یا یک حسابرس آیا نباید ما بدانیم که به چه چیزی اطمینان کرده و از گزارش هایی که بر مبنایش ارائه می دهیم دفاع کنیم؟
آیا در مجامع سهامداران هم باید حتما یک برنامه نویس هم در کنارمان حضور داشته باشد؟ببینید برای شناخت دقیق موضوع بایستی محیط را ابتدا جدا ، و تعریف کنیم
رخداد مالی ما در سیستم دفترداری در دفتر روزنامه به تمامی و کامل ثبت می شود
البته در دو ستون ( بدهکار و بستانکار ) که می تواند یک ستون باشد ....See Moreبنابراین :
ماهیت بدهکار بستانکار به جای خود می ماند
اما مبلغ بدهکار بستانکار حذف می شود و جای خود را به مبلغ واحد می دهد ...See Moreامروزه عملا پولی جابجا نمی شود
برچسب مالکیت آن تغییر پیدا می کند
به عبارت دقیق تر : ...See Moreاگر بخواهیم به بحث درباره بدهکار و بستانکار و ثبت یک طرفه و یا دو طرفه و تی اکانت و... ادامه ندهیم، باقی می‌ماند پرتقال فروشی که باید در مجمع سهامداران پیوست صورت های مالی و گزارش حسابرسی بشود!.. یعنی یک برنامه نویس کامپیوتری!!..
به ویژه اگر در مجمع، یک سهامدار مالی چی و البته کم اطلاع همچون من حضور داشته باشد!March 13 at 2:51pm · Edited · Unlike · 1
به هر حال بحث بسیار جالب و تامل برانگیزی است، سپاسگزارم از وقتی که گذاشتید و توضیحات صبورانه تان.
من احساس می کنم که باید بیشتر در این مورد فکر و مطالعه کنم، البته اگر روزگار اجازه بدهد!..بله استاد :
نگرانی شما بجاست
اما بحث در مورد تغییر شیوه گزارشگری نیست ...See Moreسپاسگزارم استاد ، در واقع ، شما یاری رساندید تا یک فکر خام و نه چندان شفاف تبدیل به یک راهکار کاربردی ( البته در مراحل طرح اولیه ) گردد .
حال فقط برای ترجمه این گفتگو نیازمند یاری هستم ! .احمد عزیز!
لطفا این عنوان سنگین استاد را در مورد من به کار نبرید!..
من یک دبیر اخراجی علوم انسانی هستم و از بد حادثه به عرصه کارهای مالی و اداری رانده شده ام و معلومات اندکم در امور مالی بیشتر تجربی است و با طی دوره هایی در کلاس های سازمان مدیریت صنع...See MoreMarch 13 at 3:24pm · Edited · Unlike · 1
در این تصویر یکی از فرم های قابل طراحی بر اساس فرمول پیشنهادی فوق ، به همراه دو سند حسابداری آزمایشی در چنین قالبی ، را مشاهده می فرمایید :